Jongeren van de toneelgroep ''De oorlog in Oost'' in actie.
Op 10 november vond in Theater Perdu de jaarlijkse Amsterdamse herdenking van de Kristallnacht plaats, de pogrom die het begin van de Holocaust inluidde en dit jaar 80 jaar geleden plaatsvond. Met twee sprekers: Jaïr Stranders en Nadia Bouras, en muziek (Maaike Roelofs, cello, en Vaughan Schlepp, piano). Evenals vorig jaar was er ook toneel. Dit jaar waren dat een 13-tal jongeren uit Oost, die onder leiding van Jelle Zijlstra en Nilay Ceber, een indrukwekkende voorstelling gaven, onder meer gebaseerd op interviews met overlevenden.
Wat de redes betreft: zij spreken voor zichzelf. Bij de rede van Jaïr Stranders, merken wij, de organisatoren, echter op dat hij aan het slot ervan laat zien dat hij de geschiedenis van deze herdenking heeft opgevat in het licht van de - onjuiste en daarom onterechte - verwijten en beschuldigingen die wij de afgelopen jaren over ons heen hebben gekregen van (vooral) sommige Joodse organisaties als het CIDI en het CJO en van uiterst rechts. Wij vinden dat jammer. Vooral ook omdat sommigen daar aanstoot aan hebben genomen.
Jaïr Stranders: Hieronder staat de tekst die ik vanavond uitsprak bij de ’alternatieve’ Kristallnachtherdenking 2018, Kristallnachtherdenking in Theater Perdu – 10 november 2018
Gisteren is het 80 jaar geleden dat in heel Nazi-Duitsland en
Oostenrijk tijdens een door propagandaminister Goebbels opgehitste
en door de SA en SS georkestreerde actie, talloze Duitse Joden
werden aangevallen. De slim gebruikte aanleiding was de aanslag door
de 17-jarige Duits-joodse vluchteling Herschel Grynszpan op de
Duitse ambassadeur Von Rath in Parijs, die hierdoor overleed. 1400
Joodse synagogen werden als reactie hierop vernield of in brand
gestoken, circa 7500 winkels en bedrijven en zelfs begraafplaatsen
moesten het ontgelden. Er kwamen bijna 100 Duitse Joden door geweld
om het leven en ongeveer 30.000 werden gearresteerd en afgevoerd
naar concentratiekampen, honderden pleegden in de weken erna
zelfmoord. De brandweer mocht geen branden blussen, de politie stond
erbij en keek ernaar; of hielp hier en daar een handje. In de
periode na deze massale pogrom vluchtten zo’n 80.000 Joden uit
Duitsland; vrijwel geen Westers land wilde echter grote aantallen
Joodse nieuwkomers opvangen.
Vanavond staan wij hier samen stil bij deze massale en qua omvang ongekende pogrom, de ‘Kristallnacht’ geheten. In Duitsland verkiest men overigens een benaming te gebruiken die iets minder romantisch klinkt: ‘Reichspogromnacht’. Wij herdenken jaarlijks dit moment in onze recente Europese geschiedenis met het besef dat, nadat in de jaren daarvoor Duitse Joden – waarvan velen seculier en geïntegreerd – stukje bij beetje werden buitengesloten, vernederd, mishandeld en vervolgd, dit een keerpunt was dat uiteindelijk met de veroveringsoorlogen van de Nazi’s moest culmineren in de totale vernietiging van de Europese Joden.
Jaïr Stranders
Vanavond staan wij hier samen stil bij deze massale en qua omvang ongekende pogrom, de ‘Kristallnacht’ geheten. In Duitsland verkiest men overigens een benaming te gebruiken die iets minder romantisch klinkt: ‘Reichspogromnacht’. Wij herdenken jaarlijks dit moment in onze recente Europese geschiedenis met het besef dat, nadat in de jaren daarvoor Duitse Joden – waarvan velen seculier en geïntegreerd – stukje bij beetje werden buitengesloten, vernederd, mishandeld en vervolgd, dit een keerpunt was dat uiteindelijk met de veroveringsoorlogen van de Nazi’s moest culmineren in de totale vernietiging van de Europese Joden.
